Μαρκόπουλος Θανάσης: «Μικρές ανάσες»

[Β]

[Συνεχίζω το σχόλιο που είχα ξεκινήσει τον Ιούνιο του 2010 με αφορμή το βιβλίο του Θανάση Μαρκόπουλου: Μικρές Ανάσες, εκδ. Μελάνι, Αθήνα 2010]

Η μικρή μυθολογία του Θανάση Μαρκόπουλου, η «εικο-νοποιία» του και η ανθολόγηση στιγμών της ζωής του και στιγμών της ζωής ανθρώπων που τον περιβάλλουν σχετί-ζονται συνήθως με το βλέμμα και με τη μνήμη, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις και με το ερμηνευτικό βάθος και τις σημασίες των λέξεων.

Η στάση του για τα πράγματα και τους ανθρώπους είναι πάντα θετική. Η μνήμη φτάνει ως την εποχή της πρώτης νεότητας και η καταγραφή περιορίζεται τις περισσότερες φορές στα ορατά και στα ευκόλως κατανοητά, σαν να μη θέλει να προχωρήσει βαθύτερα και να υποπέσει σε αναλύσεις και θεωρητικολογίες (ή απλώς επειδή επιθυμεί να μιλήσει με υπο-νοούμενα και σιωπές). Τότε, τη σκυτάλη από την ατομική μνήμη παίρνει η συλλογική, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο βαθμός εξοικείωσης και το ποίημα να περνά από το χαρτί του βιβλίου στον χάρτη της μνήμης του αναγνώστη.

Η θεματολογία του περιλαμβάνει γυναίκες διαφόρων ηλικιών, τάφους προσφιλών προσώπων, εκδοχές της ελληνικής επαρχίας, μικρές αποδράσεις και ταξίδια γυρισμού, στίχους για τις «πόρτες της Φλώρινας» και τις «προτομές της Βέροιας». Οι πρωταγωνιστές των ποιημάτων του δεν είναι διανοούμενοι, δεν ζουν στην πρωτεύουσα ή τη συμπρωτεύουσα, δεν τους είναι απαραίτητη η υψηλή τεχνολογία ή το διαδίκτυο και, κυρίως, δεν αποτελούν υποκατάστατα του ποιητή. Σε έναν χώρο (όπως η σύγχρονη ελληνική ποίηση) όπου ο εγωκεντρισμός των δημιουργών αποτελεί σχεδόν κοινό τόπο, είναι παρήγορο το ότι υπάρχουν φωνές που από το εγώ καταφέρνουν να περάσουν στο εμείς. Για τους περισσότερους ποιητές αυτό είναι ακατόρθωτο, ακόμη και αν διαθέτουν διευρυμένη γλωσσική αντίληψη και εξίσου μεγάλο ταλέντο.

Ο ποιητής, μέσα από τη μακρόχρονη μελέτη της λογοτεχνίας, έχει αφομοιώσει και εσωτερικεύσει τεχνικές της γραφής, που τις χρησιμοποιεί -πιθανόν υποσυνείδητα- στα ποιήματά του, χωρίς να γίνονται εύκολα αντιληπτές από τον αναγνώστη. Τα ποιήματα της συλλογής ξεκινούν το ταξίδι τους από πολλές και ποικίλες πηγές, παρά τη φαινομενική απλότητα και τη συγκεκριμένη, σαφή θεματολογία (που θυμίζει παραδοσιακή ποίηση). Μέσω των αναφορών στην Ιστορία και στον άνθρωπο, στην παράδοση και στο τώρα, στη φθορά και στον θάνατο, οι πηγές συγκλίνουν για να σχηματίσουν ρυάκια και νεροσυρμές, που θα ενωθούν με το ποτάμι της ποίησης. ΔΣ