ΑΜΥΘΗΤΟΣ ΚΗΠΟΣ

[Στέλιος Λουκάς, Αμύθητος κήπος, εκδ. ΚΕΔΡΟΣ, Αθήνα 2011]

«Έτσι τους βλέπω εγώ τους κήπους»

(Άνοιξη, Κώστας Καρυωτάκης)

Παρά τις πολλαπλές -και ίσως παρακινδυνευμένες- ερμηνείες, με τις οποίες θα μπορούσε κανείς να προσεγγίσει τον τίτλο της ποιητικής συλλογής (Αμύθητος κήπος), τα πράγματα γίνονται πιο απλά στις εσωτερικές σελίδες του βιβλίου. Από τον κόσμο που τον περιβάλλει, ο ποιητής αφαιρεί ό,τι δεν ταιριάζει ή δεν συμβαδίζει με τις αισθητικές του επιλογές και στη συνέχεια αναπληρώνει το κενό με δικές του σκέψεις και συναισθήματα, που συνήθως περιστρέφονται γύρω από τις έννοιες του ωραίου και της αθωότητας, αλλά και γύρω από τις ηθικές αξίες που ο ίδιος αποδέχεται. Έτσι, ακόμη και αν τα ποιήματα δεν αποτελούν καθρέφτη της πραγματικότητας, αποτελούν σίγουρα, σε κάποιο βαθμό, καθρέφτη της ψυχής του δημιουργού τους.

Ο ποιητής-αφηγητής ταυτίζει απολύτως τον εαυτό του -θα έλεγα σε βαθμό στράτευσης- με τις ιδέες στις οποίες πιστεύει (γιατί τελικά πρόκειται για ιδέες), χωρίς να αφήνει έστω και μία υποψία ή πιθανότητα να έχει διαρραγεί κάποια στιγμή η απόλυτη αφοσίωσή του σ’ αυτές από το πλήθος των ενάντιων ιδεών και αισθητικών απόψεων.

Μερικά από τα αντιθετικά ζεύγη που συναντάμε στη συλλογή σχετίζονται με την ομορφιά κι εκείνους που τη μάχονται, με την αθωότητα κι εκείνους που την προδίδουν, με την προσγείωση από τα όνειρα και τη φαντασία σε έναν σκληρό κόσμο που, θυμίζοντας τους βαρβάρους του Καβάφη, δεν καταλαβαίνει από τέτοιου είδους ευαισθησίες. Είναι διακριτή μία επανάληψη θεμάτων και μοτίβων που κυριαρχούσαν και σε προηγούμενα ποιήματά του, διακρίνεται όμως -σε μικρή κλίμακα- και ένας κοινωνικός προσανατολισμός, που εκφράζεται κυρίως μέσω εννοιών όπως ο φόβος, η παθητικότητα, η απώλεια, η απογοήτευση.

Η αναζήτηση ενός ουτοπικού κόσμου και η διέξοδος από τα καθημερινά πράγματα μέσω ενός «μαγικού» πλέγματος λέξεων, εικόνων, συναισθημάτων και ηθελημένης απομόνωσης, είναι βασικές συνισταμένες πολλών ποιημάτων της συλλογής. Όμως, όσο κι αν το κακό, η απουσία της ομορφιάς, και γενικά ό,τι συντελεί ή αποσκοπεί στη διάλυση και την αποσύνθεση, ξορκίζονται από τον ποιητή στο επίπεδο των λέξεων, των σκέψεων και της φαντασίας, οι ενοχές και τα καταστροφικά αποτελέσματά τους, όπως και οι χαμένες στο βωμό του κέρδους, της εξουσιομανίας και της απληστίας ανθρώπινες ζωές, αποτελούν σε όλες τις εποχές σημαντικές παραμέτρους της κοινωνικής πραγματικότητας. Κάποιοι ποιητές επιλέγουν να μιλήσουν για συγκεκριμένες όψεις της ζωής υπηρετώντας συνειδητά την ελπίδα και την αισιοδοξία. Ένας «αμύθητος κήπος» όμως, όπως η ποίηση, πρέπει να διαθέτει πλούσια βιοποικιλότητα και να μην είναι σπαρμένος μόνο με τριαντάφυλλα. ΔΣ